လတ္တေလာ ၿမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ သတင္းေတြမွာ စီးပြားေရး ။ႏဳိင္ငံေရး
သမားေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ကၽႊန္ေတာ္႔ႏုိင္ငံ Macroeconomic
ကုိေကာင္းေအာင္လုပ္ႏုိင္ရမယ္လုိ႔ ေၿပာဆုိေရးသားလာတာေတြ
အမ်ားအၿပားေတြ႔ရပါလီမ္႔မယ္.. အဲဒီ Macroeconomic ဆုိတာ ဘာလဲ.? ကၽႊန္ေတာ္
ေလ႔လာထားတာေလး နည္းနည္း ကုိ မသိေသးတဲ႔ ညီအစ္ကုိ ေတြအတြက္ ၿပန္ share
ခ်င္လုိ႔ပါ.. ကၽႊန္ေတာ္ က စီးပြားေရး ပညာရွင္ တစ္ေယာက္မဟုတ္ေသးေတာ႔
အမွားမ်ား ပါတယ္ဆုိရင္ သိရွိ တတ္ေၿမွာက္ၿပီးသားညီအစ္ကုိ က ေတာက္ၿပေပးပါလုိ႔
ေတာင္းဆုိပါရေစ. ကၽႊန္ေတာ္ ကိုယ္ႏွိက္ကလဲ ေလ႔လာဆဲဆုိေတာ႔..:)
Macro ဆုိတဲ႔ စာလုံးက Greek စာလုံးၿဖစ္တဲ႔ "makros- " " large"
ၾကီးမားေသာ ဆုိတဲ႔ အစိပါယ္ ရွိပါတယ္. အဲဒါကုိ economic နဲ႔ ေပါင္းလုိက္ေတာ႔
တဲ႔ ၿပန္ရင္ေသာ ၾကီးမားက်ယ္ၿပန္ေသာ ႔ စီးပြားေရး... ဆုိလုိတာက ႏုိင္ငံ
တစ္ခုလုံးရဲ႕ စီးပြားေရး ကုိ ၿခဳံၿပီးေတာ႔ ၾကည္႔တာေပါ႔..Macroeconomics က
ႏုိင္ငံတစ္ႏုိငံရဲ႕ စုစုေပါင္း ထြက္ကုန္ (total output),
အလုပ္အကုိင္ရရွိမူ ( total employment) , ၀င္ေငြ ( total income) ,
အသုံးစရိတ္ ( aggregate expenditure) နဲ႔ ပွ်မ္းမွ်ကုန္ေစ်းႏွူန္း တုိ႔ကုိ
ၿခံၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဴးေသာစီပြားေရး ၿပသနာေတြကို ေလ႔လာပါတယ္... Macroeconomics
က ေရ ရွည္ နုိင္ငံ စီးပြားရးတုိးတက္မူ (long term economic grow ) နဲ႔
လတ္တေလာ ထုတ္ကုန္။အလုပ္ရာခုိင္ႏွိူန္း အတက္အက် short run fluctuation
ေခၚ Business cycle ကုိအစီကထားၾကည္႔ပါတယ္..
Macorecomists ေတြ ႏုိင္ငံတစ္နုိငံရဲ႔စီးပြားေရး တက္ေနလားက်ေနလား . ဘယ္အေၿခအေနမွာရွိေနလဲဆုိတာကို ...Real
GDP (output) ၿပည္တြင္း ထြက္ကုန္ . Unemployment အလုပ္လက္မဲ႔
ရာခုိင္ႏွူန္း နဲ႔ inflation ေငြေက်းေဖာင္းၾကြမူ ေတြကုိ ယူၿပီး
တြက္ၾကည္႔ပါတယ္.. .
GDP ဆုိတာဘာလဲ..GDP ဆုိတာဘာလဲ ..
..Gross Domestic Product ( GDP) ဆုိတာက ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အတြင္း သတ္မွတ္ထားတဲ႔ အခ်ိန္ (အမ်ားအားၿဖင္႔ ၁ ႏွစ္)မွာ စုစုေပါင္းထုတ္လုပ္ေသာ ေနာက္ဆုံးကုန္(final goods)ပမာဏလုိ႔ ေခၚပါတယ္.
ဥပမာ ဗ်ာ Toyota ဂ်ပန္ကား company က ၿမန္မာႏုိင္ငံ ရဲ႕
ေဒသတစ္ခုခုမွာကားထုတ္တယ္ဆုိပါဆုိ႔ အဲဒီထုတ္လုပ္တဲ႔ကားကုိ
ကၽႊန္ေတ္ာတုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕႔ ထြက္ကုန္လုိ႔ပဲတြက္တယ္ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံရဲ႔ GDP
မွာမပါဘူး ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ႔ ၿမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာထုန္လုပ္လုိ႔ပါ....
ေနာက္ဆုံးကုန္ ( Final Goods)
ေနာက္ၿပီး ေနာက္ဆုံးကုန္ ( Final goods) လုိ႔ဆုိလုိရၿခင္းယာ
ဒီကားၿဖစ္ဖုိ႔အတြက္ သံဖုိးက$ ၁၀၀ (တြက္ရလြယ္သြားေအာင္ ဂဏန္း
ငယ္နဲ႔ပဲေတြၾကည္႔ရေအာင္). ရာဘာဖုိးက$ ၁၀၀. လုပ္အားခက$ ၁၀၀ . . ေနာက္ဆုံး
စားသုံးသူက$ ၃၅၀ . GDP တြက္တဲ႔ အခါမွာ ဒီကားၿဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ ၀ယ္ရတဲ႔
ရာဘာဖုိးတုိ႔သံဖုိးတုိ႔ကုိ မတြက္ပါဘူး ေနာက္ဆုံး ေပး၀ယ္လုိက္တဲ႔ ၃၅၀
ကုိပဲတြက္ပါတယ္ ..ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ႔ ၃၅၀ မွာအကုန္လုံးပါသြားလုိ႔ပါပဲ..
GDP ကုိ ဘယ္လုိတြက္လဲ.... GDP ကုိတြက္တဲ႔နည္း ၂နည္းရွိပါတယ္...
ပထမတစ္နည္းက Expenditure approach လို႔ေခၚတဲ႔ သုံးေငြပမာကြာနဲ႔
တြက္ခ်က္တာ. ဥပမာ ဒီကားကုိ စားသုံးသူက ၀ယ္ယူတဲ႔ အသုံး.. စက္ရုံအတြက္
အစုိး၇က ရင္းႏွိးၿမဳပ္ႏွံမူ အသုံး. လုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႔ အသုံး ကုိ
ေပါင္းလုိက္တာပါ... တစ္ခါးတစ္ဖက္ကေတာ႔ Income or allocated approach
လုိ႔ေခၚတဲ႔ ၀င္ေငြ တဲ႔ အပုိင္းက တြက္တာ ..လုပ္အားခ, ငွားရမ္းခ, အတုိး ,
အၿမတ္တုိ႔ကုိ ေပါင္းၿပီး အတုိးအေလွ်ာ႔လုပ္ရင္ .. ၂ နည္းလုံးက တူညီတဲ႔ GDP
ပဲထြက္လာပါတယ္..
ဒီေတာ႔ ဒီမွာ ႏုိင္ငံေတြမွာ အမ်ားဆုံးသုံးတဲ႔ Expenditure Approach
ဘက္ကုိပဲ သုံးၿပီးတြက္တဲ႔နည္းကုိ ပဲေရးသားသြားပါမယ္.. Expenditure
approach ဘက္က ညီမွ်ၿခင္းက ဒီလုိရွိပါတယ္..
GDP= C + I(g) + G + X(n) ပါ..
C ဆုိတာက Personal Consumption Expenditures.လုိ႔ေခၚတဲ႔
လူတစ္ဥ္ီးတစ္ေယာက္ ဒါမွ မဟုတ္ အိမ္ေတာင္စု တစ္စု ရဲ႕ အသုံးစရိတ္ေပါ႔...
ဥပမာ ခုန Toyota ကား ကုိ ၀ယ္တဲ႔လူေပါ႔ဗ်ာ...
I(g) ဆုိတာကေတာ႔ Gross Private Domestic Investment လုိ႔ေခၚတဲ႔
ဦးပုိင္႕၇င္ႏွိးၿမဳပ္ႏွံမူ. ႏုိင္ငံတုိးတက္ဖုိ႔စက္ပစည္း
အေဆာက္အအုံေတြကအစေပါ႔.. ကၽႊန္ေတာ္ေပးခဲပတဲ႔ ဥပမာ အရဆုိရင္ေတာ႔ ကားစက္ရုံကုိ
ေဆာက္ေပးတဲ႔႔ Toyota company ၇ဲ႕ရင္းႏွိးၿမဳပ္ႏွံမူေပါ႔..
G ဆုိတာကေတာ႔ Government Purchases လုိ႔ေခၚတဲ႔
ၿပည္သူအသုံးၿပဳဖုိ႔အတြက္၀ယ္ယူမူနဲ႔ ရင္းႏွိးၿမဳပ္ႏွံမူ..
ၿပည္သူေတြသုံးဖုိ႔ရထားတုိ႔ ကားတုိ႔ ၀ယ္ယူမူေတြရယ္. ၿပည္သူပုိင္ လမ္းတံတား .
ေက်ာင္း အစရွိတဲ႔ ေရရည္ရင္းႏွိးၿမဳပ္ႏွံမူကုိ ေခၚပါတယ္..
ေနာက္ဆုံး X(n) ကေတာ႔ Net Export( Export - Import) .. လုိ႔ေခၚတဲ႔
အသားတင္ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်မူ.ဆုိလုိပါစုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္က တင္ဖုိ႔ထားတာက $200
ကေန သူမ်ားႏုိင္ငံက ၿပန္၀ယ္ ထားတာက $100 ကုိႏုတ္လုိက္တဲ႔ဟာ ေပါ႔..
ဒါေၾကာင္႔ import က export ထက္မ်ားေနရင္(-) သိပ္ အေကာင္းၾကီး မဟုတ္ဘူးေပါ႔
ဒါလည္းအေၿခအေနအရေပါ႔..ဒါေတြအားလုံးေပါင္းလုိက္ရင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏဳိင္ငံရဲ႔ GDP
ရပါတယ္..
http://www.economywatch.com/economic-statistics/country/Myanmar/
မွာ ေဖၚၿပ ခ်က္အရ ၿမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ရဲ႕ GDP က US$ 42.953
billion ရွိပါတယ္..လူတစ္ဦးရဲ႔ မ်မ္းမွ် GDPက US $
702.993ပဲရွိပါတယ္..အိမ္နီးနားခ်င္းထုိင္းႏုိင္ငံက ၂၀၁၀ တုံးက GDP က Us$
263.703 billion နဲ႔ ပၽွမ္းမွ် တစ္ႏွစ္ လူတစ္ဦးGDPကေတာ႔ US $ 8700
ရွိပါတယ္...
